بازنمایی انگیزه حضور جوانان در دفاع مقدس: تحلیل گفتمان فیلم سینمایی اخراجی ها

این مقاله پژوهشی، بر اساس کاربرد روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) تنظیم شده است. در فیلم سینمایی اخراجی‌ها پانزده انگیزه شاخص بازنمایی ‌شده‌ و گفتمان‌های ارزشی، ملی و خودگرایانه از فیلم سینمایی مذکور استخراج شده‌اند. توضیح آنکه از مهم‌ترین رخدادهای اجتماعی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، وقوع جنگ تحمیلی میان ایران و عراق است. اتفاقی که بر بسیاری از مسائل کشور هم‌چون مسائل فرهنگی و ارتباطی موثر بوده ‌است. از جمله مهم‌ترین این مسائل در سه دهه اخیر، درک، تبیین و تفسیر انگیزه‌ی حضور جوانان در طول هشت سال دفاع مقدس است. یکی از عرصه‌های مهم نمایش این حادثه بزرگ اجتماعی و فرهنگی، «سینما» محسوب می‌شود. تمرکز بر بازنمایی انگیزه حضور جوانان رزمنده در دوره‌های مختلف زمانی، نمایشگر نوع نگاه هنرمندان جامعه به رزمندگان و ارزش‌های دفاع مقدس در هر دوران است. بر این اساس هدف اصلی این مقاله پژوهشی، بازنمایی انگیزه‌ی حضور جوانان در دفاع مقدس در فیلم سینمایی«اخراجی‌ها یک» است. در این مقاله، نظریه‌هایی همچون تحلیل گفتمان، نظریه بازنمایی، نظریه برجسته‌سازی و نظریه چارچوب‌بندی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نشانه‌شناسی و تحلیل‌رمزگان جان فیسک از جمله روش‌هایی هستند که به منظور تعیین لایه‌های گوناگون معانی رمزگذاری‌شده در فیلم اخراجی‌ها استفاده شده‌اند. همچنین مفاهیم ارزش، انگیزش، خودگرایی و ملی‌گرایی مورد مطالعه قرار‌گرفته است.